Wie trekt er aan de touwtjes? 28 politici over de actoren die politieke besluiten over het MIRT achter de schermen beïnvloeden

Wie trekt er aan de touwtjes? 28 politici over de actoren die politieke besluiten over het MIRT achter de schermen beïnvloeden

Mouter, N. (TU Delft Transport and Logistics)

2016

Welke actoren beïnvloeden achter de schermen besluitvorming rondom het MIRT en hoe doen zij dit? 28 politici en 10 topambtenaren zijn geïnterviewd om deze vraag te beantwoorden. Voor de schermen zijn bewindspersonen van I&M de belangrijkste actor, omdat zij een hoofdrol spelen in de bestuurlijke overleggen met bestuurders van decentrale overheden en in de Tweede Kamer debatten. Uit dit onderzoek volgt dat bewindspersonen van I&M hun rol achter de schermen verschillend invullen. Waar de ene bewindspersoon ook achter de schermen de besluitvorming domineert, heeft de andere bewindspersoon een veel minder grote rol achter de schermen. In dit laatste geval hebben andere actoren de touwtjes in handen (bijv. Kamerleden of ambtenaren). Met name in de periode 2003-2010 hebben Kamerleden die een specifieke regio vertegenwoordigen via verschillende strategieën (bijvoorbeeld ruilhandel: “als jij mijn project steunt, steun ik jouw project”) infrastructuurprojecten zeker gesteld voor hun regio. Uit dit onderzoek volgt dat decentrale bestuurders verschillende strategieën gebruiken om de kans te vergroten dat bewindspersonen en Kamerleden projecten in hun regio omarmen. Zo zetten zij professionele lobbyisten in, organiseren zij werkbezoeken voor Kamerleden en zetten zij Kamerleden van hun eigen partij onder druk wanneer deze niet pleiten voor projecten in hun regio (bijvoorbeeld door te klagen bij de partijleiding over het Kamerlid). Verschillende geïnterviewde politici noemen een krachtige lobby (of het gebrek eraan) als de belangrijkste factor die maakt dat een infrastructuurproject doorgaat (en een ander project niet). Waarom heeft een goede lobby zoveel invloed? Voor een politicus kan prioriteren lastig zijn, wanneer projecten ongeveer gelijk scoren op de criteria die voor hem/haar belangrijk zijn. Indien een lobbyist ervoor kan zorgen dat de aandacht van politici gericht is op het project waar zij voor lobbyt (en niet op een concurrerend project), dan kan dit het verschil maken. Volgens verschillende politici zijn lobbyisten onmisbaar, omdat Kamerleden vaak slechts over één medewerker kunnen beschikken. Lobbyisten zijn voor Kamerleden soms het enige toevluchtsoord om aan informatie te komen. De informatie die lobbyisten aanleveren is niet neutraal, maar volgens geïnterviewde Kamerleden is het beter om geobjectiveerde informatie vanuit een bepaald belang te krijgen dan geen informatie. Andere actoren die proberen achter de schermen de besluitvorming over het MIRT te beïnvloeden zijn de Minister van Financiën, de Minister-President, topambtenaren, omwonenden en andere actievoerders. De strategieën die deze actoren hanteren worden besproken in dit paper.

http://resolver.tudelft.nl/uuid:04f65c12-8b71-4429-8277-3d726c211e1d

Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 2016

Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 2016, 2016-11-24 → 2016-11-25, Zwolle, Netherlands

Institutional Repository

conference paper

© 2016 N. Mouter