Methode voor de bepaling van het aantal slachtoffers ten gevolge van een grootschalige overstroming

Methode voor de bepaling van het aantal slachtoffers ten gevolge van een grootschalige overstroming

Jonkman, S.N.

Rijkswaterstaat

KWP-collection

2004-05-01

In het kader van het onderzoek naar gevolgen van overstromingen bij de Dienst Weg- en Waterbouwkunde (DWW) en het project Veiligheid van Nederland in Kaart (VNK) is onderzoek gedaan naar slachtoffers bij overstromingen. Doel van dit rapport is het beschrijven en onderbouwen van de methode ter inschatting van het aantal slachtoffers bij een grootschalige overstroming van een dijkringgebied in Nederland. De ontwikkelde methode voor inschatting van het aantal slachtoffers is geïmplementeerd in de Schade en Slachtoffermodule van het Hoogwater Informatie Systeem (HIS). In het rapport komen een aantal onderwerpen aan de orde die in onderstaande vragen zijn geformuleerd. Welke typen gegevens zijn beschikbaar m.b. t. slachtoffers bij overstromingen? In het rapport is een overzicht gegeven van de beschikbare gegevens m.b.t. slachtoffers ten gevolge van overstromingen. Het betreft wereldwijde statistieken van zoetwater en kust overstromingen, gedetailleerde gegevens van buitenlandse overstromingen en enkele gegevens omtrent historische overstromingen in Nederland. Tenslotte is een overzicht van beschikbare gegevens voor de watersnoodramp van 1953. Welke factoren spelen een rol bij de inschatting van het aantal slachtoffers ten gevolge van overstromingen? Een raamwerk is gepresenteerd waarin de verschillende factoren die het aantal slachtoffers beïnvloeden zijn aangegeven. Het aantal slachtoffers bij een overstroming is in te schatten op basisvan de overstromingskenmerken en de mogelijkheden voor waarschuwing en evacuatie. Met behulp van zogenaamde slachtofferfuncties is een inschatting te maken van het percentage slachtoffers als functie van lokale overstromingskenmerken. Welke methoden zijn beschikbaar om slachtoffers ten gevolge van grootschalige overstromingen in te schatten, en hoe wordt de kwaliteit hiervan beoordeeld? Een overzicht is gegeven van de bestaande methoden voor inschatting van het aantal slachtoffers voor overstromingen in Nederland. Deze methoden zijn vergeleken met de beschikbare gegevens m.b.t. slachtoffers bij de Watersnoodramp van 1953. De relaties tussen de gegevens van de watersnoodramp van 1953 en de gebruikte slachtofferfuncties konden op basisvan de beschikbare gegevens niet allemaal gereproduceerd worden. Deze bevindingen tonen aan dat het nodig is om verbeterde slachtofferfuncties af te leiden op basisvan de beschikbare gegevens. Kan op basis van de beschikbare gegevens een verbeterde methode worden afgeleid? Op basis van de gegevens van de Watersnoodramp van 1953 is een model ontwikkeld om het aantal slachtoffers in te schatten als functie van de overstromingskenmerken. De volgende oorzaken zijn onderscheiden: slachtoffers nabij de bres, slachtoffers door snel stijgend water, en slachtoffers door overige oorzaken. Op basis van de beschikbare gegevens zijn voor deze drie zones slachtofferfuncties afgeleid. Hoe kunnen de ontwikkelde slachtofferfuncties worden toegepast om te komen tot een eerste grove inschatting van het aantal slachtoffers bij een overstroming? Aangegeven is hoe de ontwikkelde slachtofferfuncties zijn toe te passenom te komen tot een grove inschatting van het aantal slachtoffers. Deze methode houdt onder andere rekening met de omvang van het overstroomde gebied, het aantal hierin aanwezige personen, de kenmerken van de overstroming en mogelijke doodsoorzaken. Een case studie is uitgevoerd voor dijkring 36 "Land van Heusden / de Maaskant. Hierbij is een conservatieve berekening uitgevoerd voor een doorbraak bij de gemeente Oijen. De resultaten van de case kunnen als conservatief worden beschouwd omdat nog geen rekening is gehouden met evacuatie vooraf en de vluchtmogelijkheden na de dijkdoorbraak. Tot slot zijn enige aanbevelingen gedaan. De belangrijkste aanbevelingen betreffen de onderbouwing van de slachtofferfuncties, de analyse van evacuatie en vluchten, het gebruik van overstromingssimulaties en de toepassing van de methode in risico berekeningen.

overstroming
slachtoffers
watersnoodramp

TLE900300

http://resolver.tudelft.nl/uuid:39108be4-4851-460f-aa96-a3211239921d

Rijkswaterstaat, DWW

DWW-2004-042

Hydraulic Engineering Reports

report

(c) 2004 Bas Jonkman