Transformatietools Uncovered: Een zoektocht naar de toepassingsmogelijkheden van de transformatie-instrumenten

Transformatietools Uncovered: Een zoektocht naar de toepassingsmogelijkheden van de transformatie-instrumenten

Fikse, R.

Van der Voordt, D.J.M. (mentor)
Bijleveld, S.W. (mentor)

Architecture

2008-03-25

Met als bijlage: A0 poster. Inleiding: Nederland heeft te kampen met een structurele leegstand die zonder ingrijpen niet wordt opgelost. Transformatie kan van de mogelijkheden zijn om deze leegstand op te lossen. Op dit moment is transformatie vaak nog onaantrekkelijk doordat ontwikkelaars zich moet begeven op een onbekend terrein. Bij het transformeren doen zich problemen voor op markttechnisch, functioneel, technisch, cultureel, financieel, fiscaal, juridisch en organisatorisch niveau. Om inzicht te verkrijgen in de mogelijkheden en beperkingen van transformatie zijn tal van instrumenten ontwikkeld. Naast het in kaart brengen van de probleemaspecten bij een project is ook het inzicht verschaffen in de haalbaarheid van een transformatieproject een bestaansreden voor deze instrumenten. Door de verscheidenheid en hoeveelheid aan instrumenten en de omvang van het probleem kan de juiste aanpak van een concreet transformatieproject met behulp van instrumenten niet helder zijn. Bij het nader inspecteren van de instrumenten die tot nu toe zijn ontwikkeld, komt de vraag naar boven waar deze instrumenten voor dienen en waarom ze niet in de praktijk veelvuldig worden toegepast. Dit is samengevat in de volgende vraagstelling: In hoeverre en op wat voor manier kan het huidig instrumentarium voor transformatie een ontwikkelaar begeleiden bij het omgaan met de probleemaspecten van transformatie? Het onderzoek dat antwoord moet geven op deze vraag is ten eerste een reflectie op de tot nu toe geproduceerde transformatie-instrumenten. Ook wordt onderzocht wat in de praktijk wordt gewenst van deze instrumenten en waar ze op in moeten gaan. Op grond van de meegenomen instrumenten is een gedigitaliseerd afwegingsmodel gemaakt dat duidelijkheid moet geven welke instrumenten het best te gebruiken zijn, op wat voor manier en in welke situatie. Dit afwegingsmodel moet als resultaat hebben dat een ontwikkelaar met behulp van transformatie-instrumenten een plan kan maken voor een gebouw, dat beoordeeld is op verschillende aspecten van haalbaarheid. Theoretisch en Empirisch onderzoek: Op het moment zijn 10 specifiek voor transformatie bedoelde instrumenten bekend. Dit zijn de Leegstandrisicometer, de Transformatiepotentiemeter, de Herbestemmingswijzer, de ABT-quickscan, de Transformatiemeter voor kerkgebouwen, het instrument "Geloof in Transformatie", de Cultuurhistorische waardemeter, de Triple Jump-methode, de TOK-lijst en INKOS. Het beeld dat de ontwikkelaars bij een goed transformatie-instrument hebben is dat het niet te veel tijd mag kosten in verhouding met het resultaat. Het moet overzichtelijk en flexibel zijn en zowel te gebruiken als een snelle check als een meer grondig onderzoek. Daarbij moet het ingaan op aspecten die meetbaar zijn en een concreet resultaat hebben. Van een instrument wordt verwacht dat het in een vroeg stadium de mogelijkheden en beperkingen kan aangeven. Van de probleemaspecten blijken ontwikkelaars het Markttechnische, het Financi, het Functionele, het Juridische en het Technische probleemaspect het belangrijkst te vinden. Opvallend is dat de in dit rapport meegenomen instrumenten voornamelijk ingaan op de Technische, Functionele en Architectonische probleemaspecten en minder of nagenoeg niet op de overige probleemaspecten. Er bestaat blijkbaar een verschil tussen wat de praktijk belangrijk vindt en waar de instrumenten op ingaan. De instrumenten hebben verschillende focuspunten en eigenschappen. Door het slim combineren en het zonodig aanpassen van instrumenten kan een snel te doorlopen volgorde van instrumenten worden verkregen die de belangrijkste probleemaspecten behandelt. Eindconclusie: Uit het onderzoek is gebleken in hoeverre en op wat voor manier het huidig instrumentarium voor transformatie kan aansluiten bij het omgaan bij de probleemaspecten die spelen bij transformatie. De huidige instrumenten kunnen de stappen van het afwegingsmodel voor de planvorming van een herbestemmingsproject invullen. Wel kan meer onderzoek plaatsvinden op financieel, juridisch en technisch niveau.

transformatie
herbestemming
instrument
model
tiam

http://resolver.tudelft.nl/uuid:b61d4581-9099-48fc-a158-a1f9bdcf56aa

TU Delft, Architecture, Real Estate & Housing

Student theses

master thesis

(c) 2008 R. Fikse