Beleving van lounges op Amsterdam Airport Schiphol, vormgevingsvoorkeuren van reizigers

Beleving van lounges op Amsterdam Airport Schiphol, vormgevingsvoorkeuren van reizigers

Van den Berkhof, F.W.

Kooijman, D.C. (mentor)
Van Oel, C.J. (mentor)
Wilms-Floet, W.W.L.M. (mentor)

Schiphol Group

Architecture

2008-10-29

Een luchthaven is primair gericht op het zo goed mogelijk afhandelen van passagiers en hun bagage. In de loop der jaren zijn er steeds meer commerci ontwikkelingen geweest op Schiphol. De commercie heeft tegenwoordig een groot aandeel in de winst en daarom recht om zich ook met de vormgeving van de terminal bezig te houden. Er ontstaat een controverse tussen de logistieke en de commerciële afdeling van Schiphol over de vormgeving/inrichting van de luchthaven. Maar wat is de mening van de reiziger in deze kwestie? Dit onderzoek moet meer inzicht geven in de beleving van de reizigers over vormgeving, zodat bij toekomstige verbouwingen hier rekening mee gehouden kan worden. Naast dat de omgeving invloed heeft op de beleving, hebben ook de emotionele staat en de persoonlijke kenmerken van de reiziger invloed op de beleving. De stemming van de reiziger is vertaald in de begrippen 'pleasure' en 'arousal'. Omdat er geen gegevens beschikbaar zijn over de beleving van vormgevingsaspecten en omdat beleving vaak een onbewuste werking heeft, wordt er gebruik gemaakt van de indirecte 'stated preference' onderzoeksmethode. Hierbinnen is de discrete choice methode het meest geschikt om het keuzegedrag van de respondenten te onderzoeken. Een respondent moet elke keer aangeven welke geschetste hypothetische situatie de voorkeur krijgt boven het alternatief. Deze hypothetische situaties worden ook wel vignetten genoemd. Op het vignet variëren elke keer een aantal kenmerken (niveaus) van vormgevingaspecten (attributen). Er is gebruik gemaakt van een fractional factorial design. Alle attributen worden geegreerd in een afbeelding weergegeven. Door middel van interviews met verschillende belanghebbende partijen en een literatuurstudie zijn de belangrijkste 8 vormgevingsaspecten (attributen) bepaald. Dit zijn: Dimensie, Layout, Bebording, Vorm, Kleur, Licht, Uniciteit en Beplanting. Vervolgens zijn er in totaal 348 bruikbare enqus afgenomen op Amsterdam Airport Schiphol waar voor de vignettenanalyse in totaal 8.352 waarnemingen zijn gebruikt. De resultaten laten zien dat de respondenten vinden dat de uitstraling van de winkels in lounge 1 niet te luxe is. Er zijn maar weinig respondenten die vinden dat luchthavens niet op winkelcentra moeten lijken. De hoeveelheid reclame in de lounges is niet storend voor de respondenten. Uit de vignettenanalyse werd duidelijk dat 7 van de 8 attributen die zijn meegenomen op de vignetten invloed hebben op de beleving van de reizigers. Het ene attribuut dat geen invloed heeft op de beleving van de lounges is bebording. Voor het belangrijkste attribuut vorm komt zowel in de stellingen als in de discrete choice analyse naar voren dat de respondenten de voorkeur geven aan organische vormgeving boven orthogonale vormgeving. Een kromme layout krijgt de voorkeur boven een rechte layout. Een brede loopstraat krijgt de voorkeur boven een smalle loopstraat. Een witte kleurstelling krijgt de voorkeur boven een warme kleurstelling en deze twee krijgen de voorkeur boven een zwarte kleurstelling. Een warme verlichting boven een koude verlichting. Een neutrale omgeving krijgt de voorkeur boven een Hollandse omgeving. Wel beplanting krijgt de voorkeur boven geen beplanting. De verschillende persoonsgebonden kenmerken van de reiziger hebben invloed op de mate van beleving van een lounge. Het blijkt dat vrouwen een witte kleur meer waarderen dan mannen. Voor de opstappende reiziger geldt dat zij een witte en een warme kleur hoger waarderen dan overstappende reizigers. Ook de Nederlandse reiziger waardeert de witte kleur meer dan de buitenlandse reiziger. Hoog opgeleidde (HBO of universiteit afgerond) Nederlanders hechten meer waarde aan een witte kleur dan Nederlanders met een laag of middelbaar opleidingsniveau. Bij de buitenlandse reizigers is dit tegenovergesteld. De groep 20-39 jaar waardeert organische vormgeving lager dan de groep onder 20. De groep 40-64 waardeert organische vormgeving lager dan de groep "20 en zelfs lager dan de groep 20-39.

beleving
vormgeving
voorkeuren
discrete choice
luchthaven

http://resolver.tudelft.nl/uuid:f6454e0d-1d9f-4dd3-9b74-1ac32591d2c8

TU Delft, Architecture, Real Estate & Housing

Student theses

master thesis

(c) 2008 Van den Berkhof, F.W.