Innovatieve toepassingen van OV chipkaartdata: Buiten de lijntjes van data-gedreven OV onderzoek

Innovatieve toepassingen van OV chipkaartdata: Buiten de lijntjes van data-gedreven OV onderzoek

Van Oort, N.
Ebben, M.
Kant, P.

Civil Engineering and Geosciences

Transport & Planning

2015-12-31

Afgelopen CVS congressen is er veel gesproken over nieuwe databronnen die helpen bij de uitdagingen in de OV wereld. De OV chipkaart is één van de bronnen, waarmee we het OV beter en efficiënter kunnen maken. Maar tot nog toe gebruikten we deze data vooral om binnen de lijntjes te kleuren: de data als vervanging van eerdere handmatig verkregen data. In dit paper gaan we een stap verder. Aan de hand van drie innovatieve cases laten we zien dat er ook buiten de lijntjes te kleuren valt. Met OV chipkaart data stelden wij een OV-model op voor Den Haag voor korte termijn prognoses, zoals vorig jaar gepresenteerd op het CVS. Dit is de basis geweest voor de drie cases: De vraag voor eerste case was: zijn elasticiteitsparameters af te leiden uit revealed preference data voor verschillende praktijksituaties? Wij merken dat dit goed mogelijk is. En dat het gedrag van reizigers verschilt per context: reizigers reageren heftiger op ‘tijdelijk ongemak’ dan in een vergelijkbare structurele situatie. De elasticiteitsparameter kan tot 25% hoger liggen. Ook kijken wij naar een belangrijk, maar vaak in modellen genegeerd aspect van reisbeleving: comfort. Voor de regio Den Haag nemen wij expliciet comfort op in de (model) kostenfunctie door rekening te houden met de capaciteit van voertuigen. De bestaande vraag leiden wij direct af uit OV chipkaartgegevens. Onze studieresultaten tonen aan dat het niet beschouwen van capaciteit en comfort kan leiden tot een onderschatting van de vervoerwaarde-effecten tot 30%. We laten ook zien dat deze aanpak kan worden toegepast in de praktijk: de rekentijd is kort en het leidt tot een betere vraagraming van openbaar vervoer. Tot slot kijken we naar de bruikbaarheid en inzet van andere databronnen. Als pilot hebben we een vergelijkende analyse tussen OV chipkaart- en GSM data uitgevoerd voor de regio Emmen. We tonen aan dat de GSM data aanvullend is: deze is namelijk ook bruikbaar voor analyse van de niet-ov-reizigers. Tot slot laten we zien dat het combineren van de twee databronnen inzicht verschaft in de potentie voor OV op specifieke HB relaties. Zo benoemen wij een aantal relaties in de regio Emmen waar op basis van de data het OV gebruik (vooralsnog) achter blijft en dus potentie heeft. Alle drie de cases laten innovatie zien op onderzoek en toepassing van OV chipkaartdata. Wij gaan door met buiten deze lijntjes te kleuren voor een beter en efficiënter OV!

http://resolver.tudelft.nl/uuid:cddd713c-b5fc-4b8f-b136-4fe228d95e02

Stichting CVS

CVS2015: Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk, Antwerpen, Belgium, 19-20 November 2015

Institutional Repository

conference paper

(c) 2015 De auteurs